Historia modelu

Porsche 911 to model legendarny, który od ponad 50 lat rozpala wyobraźnię fanów motoryzacji. Jest to jeden z najbardziej utytułowanych, najpopularniejszych, jak i najdłużej produkowanych samochodów sportowych w historii. Specjalnie dla Was przygotowaliśmy jego dokładną historię – sprawdźcie, w jakich okolicznościach rodziło się Porsche 911, a także jak przebiegał jego rozwój.

• 1875

  Choć pierwszą “911-tkę” wyprodukowano w drugiej połowie XX wieku, prawdziwych korzeni modelu doszukiwać trzeba się jeszcze w 19. stuleciu. 3 września 1875 roku, w austro-węgierskim Maffersdorf, na świat przyszedł Ferdinand Porsche – człowiek, bez którego nie istniałaby jedna z najpopularniejszych na świecie niemieckich marek. Na przestrzeni lat Ferdinand dał się poznać jako niezwykle utalentowany konstruktor – już w 1900 roku, na Wystawie Światowej w Paryżu, zaprezentował pierwszy prototypowy pojazd elektroniczny. W jego dorobku znajduje się również pierwszy na świecie samochód z napędem na cztery koła oraz cały szereg pojazdów z innowacyjnym ówcześnie napędem hybrydowym. 25 kwietnia 1931 roku, po pracy dla przedsiębiorstw, takich jak Steyr czy Daimler-Benz, założył swoje własne zakłady, które w domyśle produkować miały samochody sportowe. Jak często w takich sytuacjach bywa, los potoczył się jednak inaczej.

• 1931

  W 1931 roku Zündapp, niemiecka firma produkująca motocykle, zwróciła się do Ferdinanda z prośbą o zaprojektowanie taniego samochodu. Efektem tych prac był prototyp o nazwie Type 12 – pojazd zaprojektowany w myśl hasła “samochód dla każdego”. Projekt był następnie rozwijany przy współpracy z marką NSU, co zaowocowało kolejnym prototypem, znanym pod nazwą Type 32. W 1933 roku Ferdinand Porsche poznał Adolfa Hitlera, który, będąc pod wrażeniem jego dotychczasowych projektów, mianował Ferdinanda nadwornym konstruktorem Trzeciej Rzeszy. Celem Hitlera było propagowanie kraju, jako miejsca pełnego dobrobytu, czego owocem miał być tzw. “samochód dla ludu”. Dokładnie 17 kwietnia 1934 roku Ferdinand Porsche zaprezentował niemieckiemu rządowi projekt opracowany wspólnie ze swoim synem – Ferdinandem “Ferrym” Porsche oraz Erwinem Komendą. Był on dalszym rozwinięciem modeli Type 12 oraz Type 32, a przedstawiał znanego na całym świecie Volkswagena Typ 1, czyli “Garbusa”. Po budowie dziewięciu prototypów, w 1938 roku projekt zatwierdzono do produkcji seryjnej. I choć dziś ciężko w to uwierzyć, to nie wiadomo, jak potoczyłyby się losy marki Porsche, gdyby nie ten najdłużej produkowany pojazd w historii motoryzacji.

• 1938

  W celu seryjnej produkcji “Garbusa” wybudowano zaawansowaną technologicznie fabrykę, która jednak wraz z wybuchem II Wojny Światowej, przekształcona została na zakład zbrojeniowy, zarządzany przez Ferdinanda Porsche. Pomimo, że faktyczna produkcja “Garbusa” w wersji cywilnej, uruchomiona została dopiero po zakończeniu wojny, Porsche już w 1938 roku opracował projekt sportowej wersji Volkswagena. Początkowe plany zakładały stworzenie auta z centralnie umieszczonym silnikiem typu V10, co oznaczało konieczność stworzenia indywidualnej płyty podłogowej. Projekt ten, znany pod nazwą Porsche 114, został jednak odrzucony przez władze, które stwierdziły, że prywatne przedsiębiorstwo nie może otrzymywać części od firmy państwowej. Porsche postanowił więc zbudować samochód sportowy na bazie “Garbusa”. Projekt Porsche 114 przystosowano do płyty podłogowej Volkswagena, a samo auto tworzone było z myślą o planowanym na wrzesień 1939 roku wyścigu Berlin-Rzym. Samochód ten powszechnie znany jest pod nazwą Porsche 64. Powstały trzy egzemplarze prototypowego modelu, z których do dziś przetrwał tylko jeden.

• 1941

  Okres wojenny to ciężki czas dla Porsche. Ferdinand zmuszony był do nieustannych działań projektowych na rzecz wojska – efektem jego prac było m.in. samodzielne działo pancerne Elefant, czy też wyprodukowany jedynie w dwóch modelach superciężki czołg Maus. W 1945 roku Ferdinand Porsche został pojmany, a następnie aresztowany przez francuskich okupantów pod zarzutem popełnienia zbrodni wojennych. Porsche spędził w więzieniu 20 miesięcy, a po jego opuszczeniu nie odgrywał wielkiej roli w dalszej historii marki. Również seryjna produkcja “Garbusa” rozpoczęła się bez jego udziału – jako główny projektant Adolfa Hitlera, nie był on osobą, z którą ówczesne władze chciałyby współpracować. W 1946 roku jego syn – Ferry, przeniósł przedsiębiorstwo do Austrii, gdzie rozpoczął prace nad swoim własnym projektem.

• 1946

  Ferry nie mógł zapomnieć o modelach 114 oraz 64. Skupił się więc na dalszym rozwijaniu projektu. Efektem jego prac był model 356 – pierwszy seryjnie wyprodukowany samochód marki Porsche. Karoseria Porsche 356 zaprojektowana została przez Erwina Komendę, a do budowy pierwszych modeli, ze względów finansowych, wykorzystywano przede wszystkim części z Volkswagena. Pierwszych 50 sztuk modelu 356 wyprodukowano w 1948 roku. Auto wyróżniało się piękną karoserią, cenioną za wyjątkową aerodynamikę, łatwym prowadzeniem, a także niezwykle wysoką jakością wykonania. Początkowo samochody produkowane były z aluminiową karoserią, jednak w 1949 roku, dzięki nawiązaniu ponownej współpracy z Volkswagenem, Ferry przeniósł firmę z powrotem do Stuttgartu, a produkcję modelu uruchomiono w niemieckim Zuffenhausen. Auta produkowane w tej fabryce posiadały już stalową karoserię.

• 1949

  Model 356 dość szybko zdobył popularność zarówno w Stanach Zjednoczonych, jak i Europie. Sukces modelu sprawił, że Porsche udoskonalało auto, stopniowo rezygnując z części Volkswagena i jednocześnie poprawiając jego osiągi. Dzięki modelowi 356, Porsche stało się marką rozpoznawalną na całym świecie, samochód odniósł również wiele sukcesów w sportach motoryzacyjnych, na czele ze zwycięstwem w 24-godzinnym wyścigu Le Mans. Produkcję modelu zakończono w 1965 roku, z imponującym, jak na projekt, który miał powstać jedynie w 50 egzemplarzach, wynikiem 76 313 wyprodukowanych sztuk. Dziś model 356 to niezwykle cenny, z kolekcjonerskiego punktu widzenia, okaz, którego ceny potrafią przekraczać granicę 100 000 dolarów. Dla porównania – modele z lat 50. kosztowały średnio 4000 dolarów.

• 1959

  Pod koniec lat 50. rozpoczęto prace nad następcą modelu 356. Pracami projektowymi zajął się Ferdinand “Butzi” Porsche – wnuk Ferdinada seniora, syn Ferry’ego. Pierwsze szkice nowego modelu powstały w 1959 roku. Za cel postawiono stworzenie następcy większego, mocniejszego, a także bardziej komfortowego. Prototyp auta, wyposażony w makietę silnika, zaprezentowano w 1963 roku na wystawie motoryzacyjnej we Frankfurcie. Początkowo samochód nosił nazwę 901, została ona jednak zmieniona po proteście marki Peugeot, który posiadał wyłączne prawa do trzycyfrowego nazewnictwa, z liczbą “zero” występującą pośrodku. W ten sposób powstało Porsche 911 – samochód, który miał stać się jednym z najważniejszych pojazdów sportowych w historii motoryzacji. Ciekawostką jest to, iż wyprodukowano 82 egzemplarze auta oznaczone jako 901 – dziś stanowią one przysłowiowe “białe kruki” dla kolekcjonerów.

• 1964

  Seryjną produkcję modelu 911 uruchomiono we wrześniu 1964 roku. Początkowo model oferowany był ze 130-konnym, dwulitrowym, sześciocylindrowym silnikiem typu “boxer”. Prędkość maksymalna samochodu wynosiła 210 km/h, natomiast do 100km/h rozpędzał się w 9,1 s. Pierwsze egzemplarze “911-tki” były nieco narowiste i stosunkowo trudne do opanowania, szczególnie przy szybkim wchodzeniu w zakręt. Przekonstruowano więc podwozie, zwiększając rozstaw osi o 60 mm, co wyeliminowało wspomniane niedoskonałości. W 1966 roku na rynku pojawiła się wersja S, z mocą silnika zwiększoną do 160 KM, a rok później zaprezentowano wersję Targa, ze zdejmowaną częścią sztywnego dachu. W 1970 roku pojemność silnika wzrosła do 2,2 litra, dzięki czemu najmocniejsza wersja S mogła pochwalić się mocą 180 KM. Kolejny skok kubatury nastąpił w 1972 roku – od tej pory wszystkie modele 911 wyposażone były w silniki o pojemności 2341 cm³, z mocą w przedziale od 130 do 190 KM, w zależności od wersji. Lata 1973-74 to szczególny okres dla modelu 911 – właśnie wtedy na rynku dostępne były wersje Carrera RS. Była to wyczynowa wersja modelu, wyposażona w silnik o pojemności 2,7 litra i mocy 210 KM. Lżejsza o 150 kg od podstawowej wersji, Carrera RS uważana jest przez wielu miłośników marki za najlepszą edycję “911-tki” w historii modelu. W 1974 roku zaprezentowano Carrerę RS 3.0, z silnikiem o mocy 230 KM.

• 1974

  Kolejna generacja modelu 911 otrzymała wewnętrzną nazwę 930, jednak powszechnie znana była jako Porsche 911 Turbo. Jak sama nazwa wskazuje, była to pierwsza “911-tka” z turbodoładowanym silnikiem o pojemności 3 litrów i mocy 260 KM. 911 Turbo okazał się jeszcze większym sukcesem rynkowym od swojego poprzednika, stając się w latach swojej produkcji swoistym synonimem luksusu. Samochód upodobali sobie m.in. bossowie florydzkich karteli narkotykowych. W 1977 roku zaprezentowano odmianę 911 SC, charakteryzującą się chowanymi reflektorami, natomiast rok później wprowadzono nowy silnik o pojemności 3,3 litra i mocy 300 KM. W 1983 roku moc zwiększono ponownie do poziomu 330 KM, zaprezentowano także model w wersji Cabrio. W 1984 roku wprowadzona została nowa wersja modelu o nazwie 911 Carrera. Samochód wyposażono w sześciocylindrowy silnik o mocy 230 KM i pojemności 3,2 litra.

• 1989

  Następcą modelu 930, była generacja znana pod wewnętrzną nazwą 964. Ogólna bryła nadwozia pozostała praktycznie niezmieniona, karoserię jednak unowocześniono, rezygnując jednocześnie z elementów chromowanych. Wyróżnikiem tej serii jest elektrycznie wysuwany tylny spojler. 964 jest pierwszą generacją modelu 911, w której pojawiła się wersja Carrera 4 z napędem na cztery koła. Auto wyposażono w silnik o pojemności 3,6 litra o mocy 250 KM. W wersji Carrera RS moc zwiększono do 260 KM, natomiast flagowe wersje Turbo i Turbo S dysponowały doładowanymi silnikami o mocy odpowiednio 330 i 360 KM. 911 Turbo, charakteryzująca się ogromnym spojlerem, znana jest fanom kina akcji z filmu “Bad Boys”. W 1992 roku zaprezentowana została limitowana edycja o nazwie Speedster – powstało jedynie 925 sztuk auta w tej wersji.

• 1993

  Dopiero w 1993 roku, wraz z premierą generacji znanej pod wewnętrzną nazwą 993, w znaczący sposób zmodernizowano zewnętrzny wygląd auta. Przednie reflektory, choć wciąż okrągłe i wyróżnione, osadzone były w zdecydowanie mniejszych tunelach, natomiast ogólna bryła auta stała się bardziej opływowa. Standardowe wersje wyposażone były w 3,6-litrowe silniki o mocy 272 KM, która w 1996 roku wzrosła do liczby 285 KM. Na szczególne wyróżnienie zasługują jednak inne wersje generacji 993. Wersja Turbo mogła pochwalić się mocą 408 KM, napędem na wszystkie koła, podwójnym turbodoładowaniem oraz niesamowitymi osiągami w postaci prędkości maksymalnej na poziomie 291 km/h oraz przyspieszeniem “od zera do setki” w 4,3 s. Jeżeli ktoś myślał, że wyniki tego rzędu to szczyt możliwości Porsche, mina zrzedła mu przy wersji Turbo S, z silnikiem o mocy 424 KM, przyspieszeniem 0-100 km/h rzędu 3,8 s oraz prędkością maksymalną 300 km/h. Ukoronowaniem generacji 993 były jednak modele wyczynowe, oznaczone jako GT3 oraz topowy GT2. Obie wersje posiadały wyłącznie dwa miejsca – dla kierowcy i pasażera – i wyposażone były w 6-przełożeniowe, ręczne skrzynie biegów. Model 911 GT2, z 430-konnym silnikiem, był samochodem tak ekstremalnie wymagającym, że nadano mu przydomek “widow maker”.

• 1998

  Rok 1999 z pewnością można przyjąć za dość kontrowersyjny w historii modelu. Choć dla marki Porsche był on wyjątkowy – Ferdinand Porsche otrzymał tytuł “Samochodowego inżyniera XX wieku”, przyznany przez 33 profesjonalnych dziennikarzy samochodowych, a model 911 w międzynarodowym sondażu na najlepszy samochód stulecia zajął piątą pozycję (za Fordem Model T, Mini, Citroënem DS oraz Volkswagenem “Garbusem”), to jednak fani “911-tki” musieli przełknąć szereg zmian, jakie rok wcześniej wprowadzono w ich ukochanym modelu. Najważniejsze z nich to rezygnacja z kultowych, okrągłych reflektorów oraz wprowadzenie chłodzenia silnika cieczą, przez co jego brzmienie stało się cichsze i “mniej rasowe”. Głównym celem generacji, znanej pod wewnętrzną nazwą 996, było jednak zwiększenie dochodów firmy i zachęcenie nowych klientów do kupna sztandarowego modelu marki. Cel został osiągnięty – pomimo krytyki ze strony fanów, nowa “911-tka” przyczyniła się do znacznego zwiększenia sprzedaży modelu. Standardowe wersje wyposażono w 3,4-litrowy silnik o mocy 300 KM, Carrera S posiadała motor o pojemności 3,6 litra oraz mocy 320 KM, natomiast wersje Turbo i Turbo S osiągały odpowiednio 420 i 450 KM. Również w przypadku tej generacji wprowadzono wersje wyczynowe, wyposażone w 3,6-litrowe silniki: wolnossące GT3 (381 KM) oraz podwójnie doładowane GT2 (483 KM). Na szczególną uwagę zasługuje ekstremalna edycja GT1 Evolution, z podwójnie turbodoładowanym, 3,2-litrowym silnikiem B6 o mocy 544 KM, rozpędzająca się od 0-100 km/h w 3,6 s i osiągająca prędkość maksymalną na poziomie 340 km/h.

• 2004

  W roku 2004 zaprezentowano kolejną generację modelu 911, sygnowaną liczbą 997. Powrócono do klasycznego, okrągłego kształtu reflektorów, co spotkało się z ogólną aprobatą fanów serii. Wszystkie wersje tej generacji umożliwiały wyposażenie w ceramiczne hamulce oraz 7-stopniową, sekwencyjną skrzynię biegów. Moc silnika, w zależności od wersji, wahała się od 345 KM (model bazowy) do 530 KM (wariant GT2). W wersji GT2, niektóre elementy samochodu zostały wykonane ze stopów lekkiego aluminium, magnezu, tytanu oraz kevlaru. W 2005 roku, generacja 997 zajęła 3. pozycję w prestiżowym plebiscycie na Światowy Samochód Roku.

• 2011

  Historia modelu 911 trwa. W 2011 roku zaprezentowano szóstą generację modelu, oznaczoną wewnętrzną nazwą 991. Samochód, tradycyjnie dostępny w różnych odmianach, kontynuuje bogatą tradycję serii. Generacja 991 w 2012 roku zdobyła tytuł World Performance Car of the Year. Był to doskonały prezent na przypadające w 2013 roku 50-lecie modelu. Nie sposób nie uznać wkładu, jaki model 911 wniósł w historię motoryzacji. Prezentując “911-tkę”, Ferdinand Porsche powiedział: “Nie potrafiłem znaleźć sportowego samochodu moich marzeń, więc sam go stworzyłem”. I choć od premiery pierwszej generacji modelu minęło ponad 50 lat, wszystkie założenia i rozwiązania, które przyświecały Ferry’emu podczas jego projektowania, pozostają aktualne do dziś. Do 50-lecia istnienia modelu, sprzedano ponad 820 000 sztuk “911-tek”. Samochód odniósł ogromne sukcesy w sportach motoryzacyjnych, wygrywając zarówno imprezy rajdowe, jak i torowe, spośród których wymienić można choćby Daytonę czy Nürburgring. W roku 2015 “Car and Driver” – jeden z najbardziej prestiżowych magazynów motoryzacyjnych na świecie, nazwał model 911 najlepszym samochodem sportowym klasy premium, dostępnym na rynku. “911-tkę” uwielbiają również gwiazdy – do fanów modelu zaliczają się David Beckham, Tom Cruise, Arnold Schwarzenegger oraz Ellen DeGeneres, natomiast w Polsce najbardziej znaną fanką Porsche 911 pozostaje Maryla Rodowicz. W 2012 roku “911-tka” Steve’a McQueena, która wystąpiła w filmie “Le Mans” została sprzedana za niebagatelną kwotę 1 375 000 dolarów. To tylko wierzchołek góry lodowej, jaką są rekordy kultowej “911-tki”. Ile z nich jeszcze zostanie ustanowionych? Jak długo potrwa historia modelu? Ile generacji nacieszy jeszcze oczy fanów? Odpowiedzi na te pytania nie znamy, wiemy jednak, że tak długo, jak model 911 będzie produkowany w zgodzie z założeniami jego projektanta, jego kolejne edycje będą rozpalać wyobraźnię fanów na całym świecie.